İnsanlar StadtRaumMonitor ile kendi çevrelerini değerlendirebilirler. Bu araç şehirler, belediyeler veya mahalleler gibi farklı yerleşim alanlarıyla ilgili olarak kullanılabilir: Uzun süredir var olan veya belki de bir değişim sürecinden geçen yerleşim alanları. StadtRaumMonitor, kişinin kendi yaşam alanı hakkındaki görüşlerini paylaşmasını kolaylaştıran ve teşvik eden soru-cevap şeklinde bir görüşme kılavuzu sunmaktadır. Burada odak noktası, yaşam koşullarına ilişkin algılarını saptamak amacıyla yerelde yaşayan veya çalışan insanların katılımıdır. Bu bilgiler, örneğin sağlık ve sosyal raporlama ve yerel yönetimlerin kalkınması gibi alanlardan elde edilen nicel verilere önemli bir katkı niteliğindedir.
StadtRaumMonitor aracılığıyla bir çevrenin hangi güçlü ve zayıf yönlere sahip olduğu ve hangi alanların geliştirilebileceği ayrıntılı olarak belirlenebilir. Bu anket çalışmasına katılanlar, yaşadıkları çevrenin önemli alanlarına dair görüşlerini sunar ki bunlar arasında doğal alanlar, barınma, ulaşım veya hizmetler gibi sağlık üzerinde etkisi olan alanlar da yer alır. Aynı zamanda, eksiklikleri ve iyileştirme potansiyellerini dile getirme ve somut iyileştirme önerilerde bulunma fırsatı vardır.
StadtRaumMonitor'un temel amacı, uzun vadede herkesin kendini iyi hissettiği, yaşanabilir ve sağlıklı bir yaşam ortamı yaratmaktır.
StadtRaumMonitor'un kullanımı kolay ve ücretsizdir.
StadtRaumMonitor, „Place Standard Tool“a dayanmaktadır. Bu araç İskoçya'da geliştirilmiş ve ilk olarak 2015 yılında orada kullanılmıştır. Asıl amaç, mevcut sağlık ve sosyal eşitsizlikleri azaltmak ve yaşam alanlarını sürdürülebilir şekilde iyileştirmek. İngilizce'de “place” terimi bir yerin sadece coğrafi ve mekansal yönünü değil, aynı zamanda sosyal, ekonomik, kültürel ve tarihsel önemini de kapsar. Bir yerin kimliği, insanların oraya olan bağlılığı ve orada geçerli olan değerler ve normlar bu bağlamda önemli bir rol oynar.
Place Standard Tool yerel yönetimlerin çeşitli amaçları için kullanılabilir ve kültürel olarak da uyarlanabilir olduğunu göstermiştir. Günümüzde İskoçya genelinde kullanılmaktadır. Almanca “Ort” kelimesi İngilizce "place" kelimesinin tam anlamını karşılamadığından, "Place Standard Tool" Almanca'da "StadtRaumMonitor" olmuştur. Bu başlığın hem kentsel hem de kırsal yapıları tasvir etmesi amaçlanmıştır.
Almanya bu aracı 2019 yılında uyarlamaya başladı. Başlangıçta Bochum, Eschweiler ve Plochingen şehirleri ile Aidlingen belediyesi aracın yerel yönetimlerde uygulanabilirliği konusunda pilot çalışmalar yürütmüştür. Pilot aşamanın başarıyla tamamlanmasının ardından StadtRaumMonitor artık tüm Almanya'da kullanılabilir hale geldi.
Place Standard Tool, Almanya'nın yanı sıra diğer Avrupa ülkelerinde de (örneğin Hollanda, İspanya, Letonya, Türkiye) uyarlanmış ve kullanılmıştır.
Yaşadığımız, öğrendiğimiz, çalıştığımız veya boş zamanlarımızı geçirdiğimiz gündelik yaşam alanı, yaşam kalitemiz ve sağlığımız üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Örneğin, kötü durumda olan konutlarda barınma, az sayıda yeşil alanın, kötü hava kalitesinin veya gürültü kirliliğinin olduğu bir çevrede yaşamak sağlık sorunları riskini artırır. Bir çevre güvensiz olarak algılansa veya deneyimlense bile, bu durum huzurumuz üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olabilir. Öte yandan, yaşam alanının tasarımı da sağlığımız üzerinde olumlu bir etkiye sahip olabilir. Örneğin, çok sayıda yeşil alan, güvenli bisiklet yolları ve çok sayıda halka açık buluşma yeri varsa durum böyledir. İklim adaptasyon önlemleri de sağlığın korunmasında giderek daha önemli bir rol oynamaktadır.
Belirli bir yaşam alanının güçlü ve zayıf yönlerini anlarsak, iyileştirmeler için sağlam temellere dayanan kararlar alabilir ve kaynakları en acil ihtiyaç duyulan yerlere yönlendirebiliriz. StadtRaumMonitor, insanların yaşamaktan, çalışmaktan ve boş zamanlarını geçirmekten keyif aldıkları yaşanabilir ve sağlığı geliştiren yerleşim yerlerini ve çevrelerini yaratma konusunda sorumlu aktörleri desteklemektedir.
Bu araç, sağlığı teşvik eden toplumsal kalkınmaya katkıda bulunmak isteyen herkes tarafından kullanılabilir: örneğin yerel yönetimler, gönüllü hizmetler ve kar amacı gütmeyen kuruluşlar ve hepsinden önemlisi yurttaşlar tarafından kullanılabilir. StadtRaumMonitor, çeşitli aktörlerin birlikte verimli bir şekilde ve aynı standartlara göre çalışmasını sağlar. Bu, aracın farklı koşullar altında ve farklı hedeflerle kullanılması durumunda da mümkündür.
StadtRaumMonitor yerel yönetimlere, örneğin belediyelerin, mahallelerin veya tek tek komşulukların güçlü ve zayıf yönlerini belirlemek için yurttaşları aktif olarak dahil eden bilimsel olarak sağlam bir araç sağlar.
StadtRaumMonitor kullanılırken iki grup arasında ayrım yapılır: "admin yani yöneticiler" (projeden sorumlu olanlar) ve "katılımcılar".
Katılımcılar
Katılımcıların StadtRaumMonitor'u kullanmaları için iki farklı yol vardır. Her ikisinde de kayıt olmak gerekmez:
- Katılım daveti bir yönetici tarafından yapılır: Anket bir link veya QR kodu aracılığıyla veya anket kimlik numarası girilerek başlatılır. Anket belirli bir projeyle, örneğin bir yerel yönetimle eşleştirilir. Girilen veriler ilgili yönetici tarafından toplanır, kaydedilir ve analiz edilir.
- Katılım daveti bir yönetici tarafından yapılmazsa: Anket tamamen özel nedenlerle web sitesinden manuel olarak başlatılabilir. Grafiksel sunumlar da dahil olmak üzere sonuçlar katılımcılar tarafından çıktı olarak alınabilir veya lokal olarak PDF dosyası şeklinde kaydedilebilir. Ancak, proje eşleştirmesi yoktur. Bu da katılımcılar tarafından girilen verilerin anket tamamlandıktan sonra sisteme kaydedilmediği anlamına gelmektedir. Bu aracın özel kullanımının değeri ise, ilgili yurttaşların kendi yaşam alanlarını nasıl algıladıklarına dair net bir resim elde etmelerinde yatmaktadır.
Yöneticiler
Çeşitli aktörler kullanım kolaylığı nedeniyle StadtRaumMonitor'u kullanma kararı alabilir. Bunlar hem kamu hem özel kurum ve kuruluşlar olabilir. Örneğin, belediye idaresi, sağlık müdürlüğü, bir konut inşaatı şirketi ya da yurttaş girişimleri ve dernekler. Sürecin başında proje yöneticileri StadtRaumMonitor'u hangi alanda ve ne amaçla kullanmak istediklerine karar verirler. Yöneticilerin kendi anketlerini oluşturabilmeleri, dağıtabilmeleri ve analiz edebilmeleri için genellikle kayıt olmaları gerekmektedir. Uygulamanın planlanması ve belgelenmesi için bir kontrol listesi medyatekte mevcuttur.
Değerlendirmesi yapılacak çevre, yöneticiler tarafından ve - bir yönetici aracılığıyla davet olmaksızın katılım durumunda - katılımcılar tarafından tanımlanmalıdır. Bunlar şehirler, belediyeler, ilçeler ya da münferit sosyal alanlar ve mahalleler olabileceği gibi bunların sadece bir kısmını kapsayabilir.
İlk olarak, eyaletin adı ve ilgili şehir, belediye ya da ilçe seçilmelidir. Eğer bir ilçe değerlendirilecekse, şehir/yer seçilirken “ geçerli değil - ilçe seç” seçeneği kullanılmalıdır.
Davet bir yönetici aracılığıyla gönderiliyorsa, katılımcıların kendilerini eşleştirmeleri gereken başka alt alanlar (örneğin sosyal mekanlar toplum ve eğitim merkezleri veya toplumsal kesimler) önceden tanımlanabilir.
Eğer katılım bir davet olmadan gerçekleşirse, katılımcılar değerlendirilecek bölgeyi daraltmak isteyip istemediklerine ve nasıl daraltacaklarına kendileri karar verebilirler.
Katılımcılar
Anket, toplam 15 kategori içeren dört ana konudan ('alan') oluşmaktadır. İlave olarak beşinci bir opsiyonel alan, spesifik iklim adaptasyon ihtiyaçlarının araştırılması imkanını sunmaktadır. Her kategori, 1 - 7 arasında derecelendirilen bir anahtar soru içermektedir (1 = çok kötü, 2 = kötü, 3 = oldukça kötü, 4 = hiçbiri, 5 = oldukça iyi, 6 = iyi, 7 = çok iyi). Bununla birlikte, geriye dönme imkanı, önceki anahtar soruların değerlendirilmesinin her zaman uyarlanabileceği anlamına gelmektedir. Her kategorideki tanıtıcı açıklayıcı metinler değerlendirmeye yardımcı olur. Ayrıca anahtar soruyu yanıtlamaya yardımcı olabilecek başka ipuçları da vardır. Derecelendirme kaydırıcısı sezgisel olarak hareket ettirilebilir ve bir geri bildirim kutusu olumlu, olumsuz ve nötr yorumlar için alan sağlar. Sonuç olarak, girilen veriler bir güneş grafiği olan StadtRaumMonitor sonuç grafiğinde görselleştirilir ve indirilebilir hale getirilir. Bu grafik, katılımcıların bir ortamın hangi alanlarda iyi performans gösterdiğini ve nerelerde iyileştirme yapılması gerektiğini bir bakışta görmelerini sağlar.
Yöneticiler
Yöneticiler StadtRaumMonitor'u çeşitli şekillerde kullanma seçeneğine sahiptir:
- Çevrimiçi
Çevrimiçi anket, bir bağlantı, QR kodu veya grup ID’si yani kimlik numarası yardımıyla istenen toplumsal kesimlere iletilebilir. Kontrol paneli tüm önemli analiz özelliklerini bir bakışta gösterir ve grafik oluşturma ve indirme seçeneği sunar. Veri aktarımı yoluyla daha fazla veri analizi (örneğin serbest metin yanıtları) mümkündür. - Grup tartışması
Grup tartışmaları özellikle belirli toplumsal kesimlere ulaşmak ve ayrıntılı bilgi veya eylem önerileri toplamak için uygundur. Çevrimdışı toplanan veriler daha sonra yönetici kontrol paneli aracılığıyla girilebilir ve analiz edilebilir (grup tartışmalarına ek olarak çevrimiçi anket de kullanılıyorsa). Önceden her bir grup tartışması için çevrimiçi ankette ayrı bir alt alan oluşturulması tavsiye edilir. Bu prosedür, çevrimiçi anketten ve grup tartışmalarından elde edilen verilerin daha sonra birlikte analiz edilebilmesi ve sonuç tablosunda gösterilebilmesi avantajını sunmaktadır. - Kağıt formatında (bireysel görüşmeler veya kendi kendine doldurma)
StadtRaumMonitor kağıt formatında da kullanılabilir. Bir grup tartışmasında olduğu gibi, toplanan verileri web sitesindeki yönetici kontrol paneline eklemek, böylece farklı uygulama seçeneklerinden gelen verileri birleştirmek ve dijital sonuç grafikleri oluşturmak mümkündür.
StadtRaumMonitor'un nasıl kullanılacağına ilişkin ayrıntılı talimatları medyatek'teki uygulama kılavuzunda bulabilirsiniz. Başka sorularınız varsa, lütfen aşağıda listelenen kişilerle irtibata geçin.
Tüm sorular cevaplandıktan sonra, değerlendirmeler otomatik olarak StadtRaumMonitor sonuç tablosuna aktarılır (aşağıya bakınız). Tüm yorumları içeren bir özet PDF dosyası olarak indirilebilir.
Sonuç grafiği sayesinde StadtRaumMonitor sonuçlarının anlaşılması kolaydır - katılımcılar bir çevrenin hangi alanlarda iyi performans gösterdiğini ve nerelerde iyileştirme yapılması gerektiğini bir bakışta anlayabilir.
Çevrimiçi anket bir bağlantı (örneğin yerel yönetimler tarafından sağlanan), bir anket kimlik numarası veya bir QR kodu kullanılarak açıldıktan sonra toplanan veriler, projeden sorumlu yöneticiler tarafından niceliksel ve niteliksel olarak analiz edilebilmeleri için kaydedilir.
StadtRaumMonitor, bir yaşam alanının (konut çevresi, okul çevresi, vb.) güçlü ve zayıf yönlerini belirler. Gerekli iyileştirmeleri belirlemek ve öncelik sırasına koymak ve ilgili gelişmeleri teşvik etmek için kullanılır. Uygulama süreci, halkın görüş alışverişinde bulunmasını, karşılıklı etkileşimini ve katılımını teşvik eder.
StadtRaumMonitor'un özel değeri, tüm katılımcıları kendi yaşam alanları hakkında bilgi sahibi bireysel uzmanlar olarak dahil etmesinde yatmaktadır.
Yerel yönetim idareleri veya yerel yönetimlerin kalkınmasından sorumlu diğer aktörler bu aracı faaliyetlerini planlamak ve önceliklendirmek için kullanabilir. StadtRaumMonitor aynı zamanda bir konut çevresinin yeniden modellenmesi veya daha da geliştirilmesinin bir parçası olarak da kullanılabilir. Ayrıca, değişiklikler yapıldıktan sonra bir çevreyi yeniden değerlendirmek için de kullanılabilir. Diğer analitik araçlarla ilgili olarak, StadtRaumMonitor bu nedenle yararlı bir tamamlayıcı olarak hizmet vermektedir.
StadtRaumMonitor bir sürecin parçasıdır dolayısıyla veriler analiz edildikten sonra da bu süreç sona ermez. Planlama ve dokümantasyona yönelik bu kontrol listesi (medyatek) sürece ilişkin bazı yararlı ipuçları içermektedir.
StadtRaumMonitor, belirli toplumsal kesimlerin bilgilerine erişmek ve bunları gelecekteki kararlara dahil etmek için kullanılır. Örneğin StadtRaumMonitor, planlama süreçlerinin bütüncül tasarımını desteklemek için entegre kentsel gelişim konseptinin bir parçası olarak kullanılabilir. Bu sayfanın ilerleyen kısımlarında StadtRaumMonitor'un bugüne kadar Almanya'da nasıl kullanıldığına dair örnekler yer almaktadır.
Sonraki adımları belirlemek için, başlatılan ve kurulan diyalogların ve ilişkilerin nasıl daha da geliştirilebileceğini ve genişletilebileceğini düşünmek faydalı olacaktır. StadtRaumMonitor, daha eşit sağlık fırsatlarının yaratılabilmesi için toplum tarafından istenen ve kabul gören uygun, ihtiyaç odaklı tedbirlerin tasarlanması ve uygulanması amacıyla geliştirilmiştir.
Bu araç aynı zamanda yeknesak standartlar sayesinde belirli bir süre sonra iyileştirmelerin gerçekten gerçekleşip gerçekleşmediğini ve ne ölçüde gerçekleştiğini gözden geçirme fırsatı da sunmaktadır.
Dört alan ve 15 temel soru içeren standart StadtRaumMonitor anketine ek olarak, iklim adaptasyonu konusunda dört kategori daha içeren isteğe bağlı bir alan daha vardır. Bu küme 5 iklim alanı, yalnızca bir yönetici anketi oluştururken bunu aktif olarak ayarlamışsa çevrimiçi ankette katılımcılara gösterilir.
İklim değişikliği dünya çapında milyonlarca insanın sağlığını ve esenliğini etkilemektedir ve Robert Koch Enstitüsü (RKI) tarafından 21. yüzyılda sağlığın önündeki üstesinden gelinmesi gereken en büyük zorluk olarak tanımlanmıştır. İklim değişikliğinin sonuçları arasında sıcaklık ve kuraklık dönemleri, şiddetli yağışlar (sellerle birlikte) ve fırtınalar gibi aşırı hava olayları yer almaktadır.
Bu sonuçlar sağlık üzerinde doğrudan bir etkiye sahiptir. Özellikle kardiyovasküler veya solunum yolu hastalıkları geçmişi olan kişiler arasında aşırı sıcağa bağlı ölümlerin sayısı artmış, cilt kanseri ve psikolojik stres riski de önemli ölçüde yükselmiştir. İklim değişikliği aynı zamanda kene veya sivrisinek gibi hastalık vektörlerinin yayılmasını ve dolayısıyla Lyme hastalığı veya menenjit gibi bazı hastalıkların bulaşmasını da teşvik etmektedir. Polen mevsimi de uzamıştır, bu da alerjisi olan insanlar için çok kısıtlayıcı olabilir. İklim değişikliğinin gıda, temiz su ve temiz hava gibi geçim kaynaklarımız üzerinde de sonuçları vardır. Bu durum şehirlerimizi, köylerimizi ve yakın mahallelerimizi de etkilemektedir. Bu doğrultuda, insanları nasıl davranabilecekleri konusunda eğitmek için önlemler geliştirilmelidir. Buna ek olarak, nüfusun sağlığını iklim değişikliğinin etkilerinden mümkün olduğunca korumak için insanların yaşam alanları da iklim değişikliğine uyarlanmalıdır. Bu sonuncusu, “iklim adaptasyon önlemleri” olarak adlandırılan planlamaları yapan şehirlerin ve belediyelerin öncelikli görevidir. Bunun örnekleri arasında aşırı hava olayları ve sonuçları için iyi geliştirilmiş uyarı sistemleri, iklim odaklı inşaat veya yerinde daha fazla yeşil alan ve daha fazla su oluşturulması yer almaktadır. Bunlar yalnızca yaşam ortamını aşırı ısınmadan korumaya yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda genel esenliği ve ruh sağlığını teşvik eder ve insanları daha fazla egzersiz yapmaya motive eder. Dolayısıyla iklime uyum tedbirleri sadece iklim değişikliğinin olumsuz sonuçlarını azaltmakla kalmaz, aynı zamanda bir mahallede yaşayan insanların sağlığını da geliştirir.
Buna karşılık, iklim koruma tedbirleri iklim değişikliğine karşı koymaya çalışır. Hem iklim koruma hem de iklim adaptasyonu önemlidir. Ancak StadtRaumMonitor iklim adaptasyonuna, yani iklim değişikliğinin bugün bile hissedilebilen sonuçlarıyla başa çıkmaya odaklanmaktadır, çünkü bu, sağlığı teşvik eden kentsel ve belediye gelişiminde merkezi bir rol oynamaktadır.
StadtRaumMonitor'u bir yönetici (bir yerel yönetim veya kuruluştan) olarak kullanmak istiyorsanız ve bununla ilgili sorularınız varsa, sorumlu kişilerle buradan iletişime geçebilirsiniz.
Ülke çapında:
Bundesinstitut für Öffentliche Gesundheit [Federal Halk Sağlığı Enstitüsü]
Muhatap kişiler: Christina Plantz, Patricia Tollmann
E-posta: stadtraummonitor(at)bioeg.de
Baden-Württemberg'de:
Ministerium für Soziales, Gesundheit und Integration Baden-Württemberg [Baden-Württemberg Sosyal İşler, Sağlık ve Entegrasyon Bakanlığı]
Muhatap kişiler: Rabea Boos, Julia Moser, Dr. Torben Sammet
E-posta: stadtraummonitor(at)sm.bwl.de
Kuzey Ren-Vestfalya'da:
Landesamt für Gesundheit und Arbeitsschutz Nordrhein-Westfalen [Kuzey Ren-Vestfalya Eyaleti Sağlık ve İş Güvenliği Dairesi]
Muhatap kişiler: Dr Odile Mekel, Monika Mensing, Dr Thomas Claßen
E-posta: stadtraummonitor(at)lfga.nrw.de










